Yatak Yarasına Ne İyi Gelir?

Sürekli hareketsiz kalmaya mahkum olan yatalak hastalarda ve tekerlekli sandalye kullananlarda oluşanlar özellikle evde yatak yarasına ne iyi gelir sorusuna yanıtlar aramaktadır.

Aynı zamanda Bası yarası olarak bilinen yatak yarası kişinin yatağa mahkum olması yada başka şekillerde hareketsizken, bilinçsiz ve ağrıyı hissedemediği zamanlarda ortaya çıkmaktadır. Kişinin sürekli yatıyor olması, tekerlekli sandalye oturması ya da alçı ile hareketsiz kalması halinde cilt bölgelerinde meydana gelen ülser olarak yatak yarası denilmektedir. Özellikle sürekli hareketsiz haldeyken oluşan basınç yaralanmaları aynı zamanda basınç ülseri ya da dekübit ülseri olarak tanımlanabilmektedir.

Özellikle yetişkinlerde ortaya çıkan ciddi bir sorun olan yatak yarası sürekli hareketsizlik ve iyi beslenme yapılmadığı takdirde çok daha büyük yaralara neden olabilmektedir. Hatta şeker hastalığı, dolaşım sorunları ve yetersiz beslenmeler bu kişiler için büyük risk oluşturmaktadır. İlerleyen evreleri sağlık açısından yaşam kalitenizi düşürür.

İçindekiler

• Yatak Yarası Nerelerde Olur?
• Yatak Yaralarının Belirtileri
• Yatak Yarası Nasıl Tedavi Edilir?
• Yatak Yaraları Önlenebilir mi?
• Evde Yatak Yarasına Ne İyi Gelir?

Yatak Yarası Nerelerde Olur?

Sürekli hareketsiz kalınması ile cildin kan ile ilişiği kesilir. Bu kesintinin 2-3 saat ve daha fazla sürmesi halinde yatak yaraları gelişmeye başlar. Burada bulunan ciltler ölürken önce cilt ile yara kırmızı olur. Sonrasında ise ağrılı bölge başlar ve mor rengini alır. Bu aşamadan sonra gerekli tedaviye başlanılmaması halinde cilt hasar görür, enfeksiyon kapar. Böylelikle hasta ve hasta yakınları yatak yarasına ne iyi gelir arayışına girmektedir.

Yatak Yarasına Ne İyi Gelir?

Yatak yaralarına tedaviye başlanmaması halinde bu yaralar giderek derinleşir. Kaslardan sonra kemiğe kadar uzanan bir yaradan bahsetmek mümkün olur. Bu kadar ilerleyen bir yaranın iyileşme süreci ise uzar ve zorlaşır. Özellikle bu aşamadan sonra kişinin diğer şeker hastalığı gibi diğer rahatsızlıklarına bağlı olarak iyileşme çok daha uzun süre alabilir. Bazı kişilerde bu durum yıllar sürmektedir. Hatta iyileşmeyi hızlandırmak için tıbbi müdahale ile ameliyat gerekebilir. Böylelikle yatak yarası genellikle şu durumlarda kendisini göstermektedir.

• Ayak topuklarında
• Kalça ile kuyruk kemiğinde
• Omuz arka bölgesinde
• Başın arka kısmında
• Diz bölgelerinin arkası ve yanlarında

Daha çok yatalak olan hastalarda, bilinçsiz rahatsızlıklarda, ağrının hissedilmemesi, hareketsiz olma gibi nedenler yatak yani bası yarasının riskini artırmaktadır. Hareketsiz olan kişi belli aralıklarla döndürülmezse, doğru beslenme uygulanmazsa ve gerekli cilt bakımı sağlanmazsa risk daha çok artar. Böylelikle şeker hastalığı başta olmak üzere kan dolaşımı hastalıkları olan kişilerde yatak hastalığı en üst seviyeye kadar çıkar. Bu anlamda dört basamaklı bir yatak hastalığından bahsetmek mümkündür.

Yatak Yaralarının Belirtileri

Yaşanan rahatsızlık yaraların şiddetine göre dört aşamaya ayrılmaktadır. Bu aşamalar ile tedavi süreci belirlenirken dört numaralı aşama en zorlu süreci oluşturmaktadır. Aşamasına göre yatak yarasına ne iyi gelir sorusuna yanıtlar bulunabilir.  Böylelikle yatak yarası aşamaları şu şekilde açıklanabilmektedir.

Birinci aşamada yaralar kırmızı görünür ve dokunduğunuzda sıcaklık hissedersiniz. Koyu cilde sahip kişilerde daha mor bir renk görülebilmektedir.

İkinci aşamada bölgedeki yara biraz daha hasar görmektedir. Açık yaralar haline gelebilirken su toplayabilir. Sıyrıklar oluşur. Ağrı şiddeti biraz daha kendisini gösterir.

Üçüncü aşamada cilt yüzeyindeki hasar krater benzeri bir görünüme ulaşır. Ağrı daha da artmıştır.

Dördüncü Aşamada cilt tam anlamıyla hasar görmüştür. Büyük yaralar oluşmuştur. Bu yaralar kaslara, tendonlara, kemiklere ve eklemlere tutunabilmektedir. Enfeksiyon bu aşama ile büyük bir risk oluşturmaktadır.

Yatak yarasının teşhisi ise tıbbi muayeneler neticesinde olmaktadır. Aşaması ile risk derecesi sonrasında tedavi süreci başlar. Böylelikle yatak yarasına ne iyi gelir sorusuna yanıtlar aranmaya başlanmaktadır.

Yatak Yarasına Ne İyi Gelir?Yatak Yarası Nasıl Tedavi Edilir?

Öncelikli olarak hekiminize başvurmanız ve muayene olmanız gerekmektedir. Burada hangi aşamada bir yaranızın olduğu önem kazanır. Aşamasına göre başlanılacak tedaviye disiplinli bir şekilde uyulması gerekir. Aksi takdirde yaralar geçmediği gibi tedavi süreci de son derece uzayacaktır. Hatta zorlu bir tedavi sürecine girilebilir. Bu anlamda tedavi için gereken unsurlar şunlar olmaktadır.

• Yaraların oluştuğu bölgedeki baskının ortadan kaldırılması gerekir.
• Oluşan yaraların enfeksiyon riskine karşı gazlı bez ve pansuman ile temizlenmesi ve korunması gerekecektir.
• Yaralar son derece temiz tutulmalıdır.
• Deride oluşan hasarlı ölü dokular çıkarılarak temizlenmesi gerekecektir.
• Bazı süreçlerde sağlıklı deriler bu bölgelere nakil edilebilmektedir.
• İlaçlar ile enfeksiyonun kurutulması için antibiyotik kullanımları olacaktır.
• Fizik Tedavileri
• Dermatolog Muayeneleri

Kişide yatak yarası oluşması halinde en önemli husus yaraya olan baskının en aza indirilmesi için sürekli pozisyon değiştirilmesidir. Hasta sürekli yeniden konumlandırılarak yaralar rahatlatılmalıdır. Özellikle tekerlekli sandalye kullanıyorsanız 15 dakikada bir baskı ile yükün oluştuğu konumlandırma değiştirilmelidir. Yataklı bir hasta olması halinde ise en az iki saate bir pozisyonun değiştirilmesi gerekir.

Baskı ile yatak yarasının engellenmesi ve tedavisi için savunmasız halde kalan cilti korumak adına özel yataklar, minderler ve yastıklar bu aşamada sizler için büyük vazifeler edinecektir.

Tedavi sürecinde söz konusu ciltteki hasarlı bölge nazik bir şekilde temizlenmesi, yıkanması ve kurulanması gerekir. Özellikle tuzlu su ve su ile temizlenmesi önemli olur. Yaranın nemli kalmasını sağlayacak olan bandajlar aynı zamanda enfeksiyon kapmasına karşı bir bariyer görevi görecektir. Hatta yaranın çevresini kuru tutması önemli etkenlerden birini oluşturmaktadır.

Yatak Yaraları Önlenebilir mi?

Zaman zaman temiz bir cımbız yardımıyla hasarlı dokuları çıkarmak önemlidir. Burada ölü olan deri ve yaralar alınabilir. Bu aşamada hekiminizden destek almanız doğru adımlardan biri olacaktır.

Hareketsiz kişilerde meydana gelen bası yarasının tedavisi ve düzelmesi ile tamamen ortadan kaldırılması çok uzun süreler alabilir. Hatta bazı kişiler için yıllar sürmektedir. Bu sebeple yaraların oluşmasını önlemek gerekir. Bu anlamda özellikle yatalak durumda olan kişilerde yara oluşmasını engellemek için gerekli tedbirler çok daha öncesinden alınması gerekir.

Kişide meydana gelen yaralar oluşmasından sonra erken teşhis ve tedaviye başlanması önem kazanmaktadır. Yaranın son aşamaya gelmeden önce gerekli müdahaleler ile daha fazla ilerlemesinin önüne geçmek gerekir. Bu sebeple ciltte bir kızarıklık olup olmadığı, tende bir değişiklik yaşanıp yaşanmadığı sık sık kontrol edilmesi gerekir. Kızarıklıkların oluşması ile farkındalık mevcut yaraların daha çok büyümesinin önüne geçecektir. Bu anlamda yaranın daha kötü hale gelmemesi için şu adımlara dikkat etmek gerekir;

• Hastayı iki saatte bir döndürün ve yeniden konumlandırın
• Tekerlekli sandalyede olan hastalar dik oturmalıdır ve 15 dakikada bir yeniden konumlanması gerekir.
• Yaranın oluştuğu yerdeki basınca azaltmak gerekir. Bunun için yumuşak yatak ya da dolgu malzemeleri kullanılabilir.
• Baskıya uğrayan ve yaranın oluştuğu cilt temiz ve kuru bırakılmalı ve gereken bakım gösterilmelidir.
• İyi bir beslenme, yeterli mineraller ve protein yatak yaraları için önemli silahlardan olmaktadır.

Evde Yatak Yarasına Ne İyi Gelir?

Evde Yatak yarasına ne iyi gelir sorusuna yanıt arayan kesimde az değildir. Öyle ki tıbbi olarak destek ve tedavi görülmesine rağmen evde yan destek ürünleri ile bitkisel olarak yaraların iyileştirilmesi çabası da bulunur. Bu aşamada en önemli husus sağlıklı beslenmedir. Hastanın ihtiyacı olan kalori, protein, vitamin, mineralleri içeren yiyecek ve içecekler tüketilmesi gerekmektedir. Zira vücut kendisini yenileyebilmek için vitaminlere ve bazı çeşitli bezin maddelerine ihtiyaç duymaktadır. Öyle ki yedikleriniz iyileşme süreci için de önemli faktörlerin başında gelmektedir.

İkinci husus ise yaraya pansuman ve temiz tutularak enfeksiyonlardan arındırılması gerekmektedir. Bu anlamda enfeksiyon ile komplikasyon sorunlarının önlenmesi için hemşire ya da hasta bakıcı gibi sağlıkçılardan destek alınması önemli olabilir. Bu sebeple yatak yarasına ne iyi gelir sorusuna yanıt arayanlar özellikle hastalığın meydana geldiği bölgeleri temiz ve kuru tutması gerekir.

Yaraların korunması için dört farklı sargı kullanılmaktadır. Hidrokolloid sargı hafif derecede olan yaralar için kullanılırken Hidrojel sargı aşırı ağrı gösteren yaralar ile sıvılı ve enfeksiyon gösteren yaralarda önemli olarak kullanılmaktadır. Aljinat sargı yüksek dreneja sahip yaralarda ile 3. Seviyeden itibaren Kalojen sargılar ise ikinci ve daha üst aşamadaki yaralarda kullanılabilir.

Yatak yaralarının hızlı bir şekilde iyileşmesini etki eden unsurlardan biri de ölü dokunun temizlenmesidir. Enfeksiyonun kurutulması önemli olur. Kanama bulunuyorsa bu kanamanın durdurulması yaraların birbiri ile teması ve birleşmesini önler. Kişi diyet ile birlikte C vitamini başta olmak üzere çinko ile protein alımını düzenli olarak yapması gerekir. Bu sayede etkili besinler iyileşmeyi hızlandırmaktadır.

Kaynak: Cemre

Yatak Yarasına Ne İyi Gelir? Hakkında S.S.S.