Kan tahlilinde yazan PCT nedir? PCT aralığı kaç olmalı?

Kan tahlilinde yazan PCT nedir? Kan tahlillerinde gördüğümüz PCT yüksekliği ne anlama gelir? Çeşitli şikayetlerle başvurduğunuz uzman doktor kan tahlillerinde PCT değeri yüksekliği olduğunu söylüyorsa bunun anlamı vücudunuzda bir enfeksiyon veya enfeskiyonun sebep olduğu hastalık bulunmasıdır. Kandaki PCT düzeyi arttıkça belirti ve semptomların şiddetti de artış gösterir. PCT yüksekliği şüphe yaratan bir rahatsızlık olmaması ile birlikte belirtileri hastalığın çeşidine ve şiddetine göre  değişkenlik gösterebilir. Hastalarda görülen birtakım belirtiler nedeniyle enfeksiyonlardan ve PCT yüksekliğinden şüphelenilir. Baş ağrısı, halsizlik ile belirti veren diğer PCT yüksekliği belirtileri nelerdir? PCT yüksekliğine ne iyi gelir?

İlginizi çekebilir: Kan tahlilinde yazan MON nedir? MON aralığı kaç olmalı?

PCT nedir?

Vücuda çeşitli sebepler ve yollarla giren enfeksiyonlar zamanla doku hasarına yol açar. Bunun sonucunda tiroid bezi, akciğer ve karaciğer tarafından kalsitonin adlı bir hormon üretilir. Bu hormon üretiminde önemli bir bileşen olan prokalsitonin vücutta doğal olarak salgılanır. Tiroid bezinde bulunan C hücreleri hızlı bir şekilde prokalsitonin üretir. Akciğer ve karaciğer gibi organların nöroendokrin dokularının da ürettiği bir madde olan prokalsitonin vücut sağlıklıyken yapılan testlerde ölçülemeyecek kadar az miktardadır. Bakteriyel ve bakteriyel olmayan enfeksiyonların ayrıştırılması için yapılan ve kandaki prokalsitonin seviyesini ölçmek için kullanılan teste PCT testi denir. Enfeksiyon hastalıklarının belirlenmesi haricinde yoğun bakım üniteleri, acil servis vakalarda sıkça tercih edilen PCT kan testi biyobelirteç veya biyolojik bir gösterge olarak kabul edilebilir. PCT testi değerleri ne kadar yüksekse kişide sistemik enfeksiyon ya da sepsis durumu olasılığı o kadar yüksektir. PCT kan tahlili aynı zamanda antibiyotik tedavilerinin yönlendirilmesi bir düzenlenmesi için en sık tercih edilen ve araç olarak kullanılan testlerden biridir. Kısaca PCT değeri belirli bir düzeyin üzerinde ise kontrolü sağlayan hekim bu değerlere bakarak antibiyotik tedavisine başlayabilir. Yönlendirme aracı olarak tercih edilen PCT testi kanda bulunan bir diğer belirteç CRP yani c-reaktif protein değerlerine göre daha hızlı artar veya düşer. Bu sayede sepsis durumu varlığının erken tanı ve tedavisi için PCT testi önemli bir rol oynar. Genellikle acil vakalarda kullanılan PCT testi CRP ve CSF testleri ile birlikte değerlendirilir. PCT testi için ön hazırlık veya şart gerekmez yani test aç veya tok verilebilir. PCT ne demek? sorusunu PCT açılımı prokalsitonin kelimesinin ingilizce harflerinden meydana gelir şeklinde cevaplayabiliriz.

PCT değeri kaç olmalı?

PCT testi değerleri enfeksiyon hastalığının şiddeti ve seyrine göre artış veya düşüş gösterebilir. Aynı şekilde hamilelikte PCT değeri değişen hormon düzeylerine göre dalgalanmalara sebep olabilir. PCT değer aralıkları geçirilen enfeksiyon hastalığının türüne göre zaman zaman değişebilir. Bebeklerde PCT değeri yükselişleri veya düşüşleri, annelerin hamilelikte geçirdikleri hastalıklardan kaynaklı olabilirken bağışıklık sistemi zayıflıklarından dolayı da anormallikler görülebilir. PCT değer aralığı, her insan vücudunda bulunduğu için ölümler PCT referans değerleri üzerinden değerlendirilir. Zaman zaman değişiklik gösteren PCT normal değerleri 0 - 0,05 mg/L şeklinde olmalıdır. Ancak vücuda giren bakteriyel enfeksiyon sonrasında bu değerler 2-4 saat içinde yükselir. 0,5 - 2 mg/L çıkan değerler vücutta bir enfeksiyon varlığına işaret eder. 2 - 10 mg/L olan PCT değerleri sepsis varlığını, 10 mg/L'den yüksek değerler ise şiddetli sepsis varlığı anlamına gelir. 

PCT düşüklüğü nedir?

Hemogram PCT kan testi adıyla da bilinen bu test kandaki prokalsitonin düzeyinin ölçülmesi amacıyla yapılır. Çıkan değerler normal değerlerden yüksek çıkabildiği gibi düşük de çıkabilir. Ancak PCT düşüklüğü tek başına bir sorun teşkil etmez. PCT değeri düşüklüğünde bakteriyel enfeksiyon varlığından şüphenilmemesine karşın viral enfeksiyon varlığı veya bakteriyel enfeksiyonların vücuda girdikten sonra 2-4 saat beklemeden test verilmiş olması bu değerlerin düşük çıkmasına sebep olur. Kandaki prokalsitonin miktarının normal değerlerde olmasına kanda PCT düşüklüğü adı verilir. PCT düşüklüğü vücutta herhangi bir enfeksiyon olmadığı ve sağlıklı olduğu anlamını taşır. Viral enfeksiyon ve organ nakli sonrasında PCT düşüklüğü yaşanabilir. Bunun sebebi ise vücudun yeni organı kabul etmemesidir. 

PCT yüksekliği nedir?

Kan tahlillerinde gördüğümüz PCT yüksekliği ne anlama gelir? Çeşitli şikayetlerle başvurduğunuz uzman doktor kan tahlillerinde PCT değeri yüksekliği olduğunu söylüyorsa bunun anlamı vücudunuzda bir enfeksiyon veya enfeskiyonun sebep olduğu hastalık bulunmasıdır. Tahlillerde PCT değerinin yüksek çıkması antibiyotik tedavisi gerektirebilir. PCT değeri yüksek olan hastaların öncelikle öyküsü öğrenilmelidir. Tespit edilen bu yükselişin nedeni belirlendikten sonra bu hastalıkların tedavisi uygulanır ve PCT değerleri rutin olarak kontrol edilmelidir. Bazı enfeksiyonlar vücutta apselere neden olabildiği için cerrahi yöntemlere başvurulur. Kandaki PCT düzeyi arttıkça belirti ve semptomların şiddetti de artış gösterir. PCT değerleri sepsis ve şiddetli sepsis seviyesinde olan hastalarda kan zehirlenmeleri görülebildiği gibi ölümle de sonuçlanabilir.

PCT yüksekliği belirtileri nelerdir?

PCT yüksekliği şüphe yaratan bir rahatsızlık olmaması ile birlikte belirtileri hastalığın çeşidine ve şiddetine göre  değişkenlik gösterebilir. Hastalarda görülen birtakım belirtiler nedeniyle enfeksiyonlardan ve PCT yüksekliğinden şüphelenilir. Baş ağrısı, halsizlik ile belirti veren PCT yüksekliği olan hastalarda yaygın olarak görülen belirtileri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz. 

• Yüksek ateş
• Uzun süreli yorgunluk
• Kalp çarpıntısı
• Kaslarda ve eklemlerde ağrı
• Terleme
• Sık sık hissedilen mide bulantısı
• Nefes darlığı
• Düşük tansiyon değerleri
• Eskiye göre daha az idrara çıkma
• Hiperventilasyon

PCT yüksekliği neden olur?

Prokalsitonin seviyesinin normal değerleri üzerinde olması durumuyla ortaya çıkan PCT, vücutta bakteriyel enfeksiyon ve sepsis yani kan zehirlenmesi ile değerlerde yükselme görülür. Bu gibi durumların yanı sıra aşağıdaki sebeplerden dolayı da meydana gelebilir.

• Menenjit
• Zatürre
• Tiroid kanseri
• Organ yetmezlikleri
• Kemik iliği kanseri
• Dolaşım yetmezliği
• Uzun süreli kullanılan ilaçların yan etkileri
• Şok ve travmalar
• Üst ya da alt solunum yolu enfeksiyonu
• Damarlarda oluşan küçük pıhtılar
• Yanık
• Böbrek yetmezliği
• İdrar yolu enfeksiyonu

PCT yüksekliğine ne iyi gelir?

PCT değerleri yüksek çıkan hastalar için uzmanlar doğru tanı konduktan sonra tedavi adımına geçerler. PCT nedenleri dolayısıyla çeşitli şekillerde ve hızda yükselebilir. Bu yüzden uzmanların da tanı ve tedavisi bu şekilde ilerler. PCT değerini düşürmek için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunuyor. Ancak uzmanın öneri ve tedavileri ışığında ilerlemek ve danışmadan farklı bir yöntem denememek daha doğru olacaktır. 

• Bol su tüketilmeli,
• Açık hava yürüyüşlerine özen gösterilmeli,
• Oda ve bulunulan ortamlar sık sık havalandırılmalı,
• Yeşil yapraklı sebzelerin tüketimine dikkat edilmeli,
• Sarımsak gibi enfeksiyonlara karşı savaşan besinlerin tüketimene özen gösterilmelidir. 

PCT testi hakkında sık sorulan sorular

Bu bölümde PCT testi, PCT yüksekliği ve PCT düşüklüğü ile ilgili en sık sorulan sorular ve yanıtları yer alıyor.

• PCT kaç olursa tehlikeli? 

0,5 - 2 mg/L çıkan değerler vücutta bir enfeksiyon varlığına işaret eder. 2 - 10 mg/L olan PCT değerleri sepsis varlığını, 10 mg/L'den yüksek değerler ise şiddetli sepsis varlığı anlamına gelir. PCT en yüksek kaç olmalı? sorusuna sağlıklı bir durum için 0 - 0,5 mg/L değerleri PCT normal değer aralığıdır. Sepsis hastalarda veya sepsis şok durumlarında PCT değeri, 1000 ng/ml seviyelerine kadar çıkabilir.

• PCT testi nasıl yapılır?

Diğer kan testlerinden farksız bir şekilde uygulanan kan alma işlemi ile PCT kan tahlili yapılabilir. Hastanın damarından alınan 1 tüp kan ile PCT değerleri laboratuvarlarda analiz edilebilir. 

• Tıp dilinde PCT ne anlama geliyor?

Vücuda çeşitli sebepler ve yollarla giren enfeksiyonlar zamanla doku hasarına yol açar. Bunun sonucunda tiroid bezi, akciğer ve karaciğer tarafından kalsitonin adlı bir hormon üretilir ve bu hormon üretiminde önemli bir bileşen olan prokalsitonin vücutta doğal olarak salgılanır. PCT açılımı ise prokalsitonin kelimesinin ingilizce harflerinden meydana gelir. Bakteriyel ve bakteriyel olmayan enfeksiyonların ayrıştırılması için yapılan ve kandaki prokalsitonin seviyesini ölçmek için kullanılan teste PCT testi denir.

• Kan tahlilinde PCT ne demek?

PCT testi değerleri ne kadar yüksekse kişide sistemik enfeksiyon ya da sepsis durumu olasılığı o kadar yüksek olduğu anlamına gelir. PCT kan tahlili aynı zamanda antibiyotik tedavilerinin yönlendirilmesi bir düzenlenmesi için en sık tercih edilen ve araç olarak kullanılan testlerden biridir.

Kaynak: Cemre

Kan tahlilinde yazan PCT nedir? PCT aralığı kaç olmalı? Hakkında S.S.S.