Kan tahlilinde yazan RDW-SD nedir? RDW-SD aralığı kaç olmalı?

RDW-SD kan değeri nedir? Hemogram yani tam kan sayımı testeleri arasında yer alan ve genellikle anemi tanılarını koymak için mutlaka değerlerinin kontrol edilmesi gerekn testlerdendir. RDW-SD testi nedir? Eritrosit Dağılım Genişliği olarak tanımlanan bu test iki şekilde uygulanır. RDW-SD ve RDW-CV testi birlikte kontrol edilen kan testleridir. RDW-SD kaç olmalı? Halsizlik, unutkanlık, saç dökülmesi şikayetiyle gittiğimizde uzmanların kan testlerinde mutlaka görmek istediği bu RDW-SD test sonuçları ortalama değerleri kontrol edildiği laboratuvar ve cihazlarına göre değişkenlik gösteriyor. RDW-SD kan değeri düşüklüğü ve RDW-SD kan değeri yüksekliği sıkça karşılaşılan sorunlardan biridir. Ancak bu sorunlar neden oluyor ve buna nasıl engel olabiliriz? RDW-SD testi nedir?

İlginizi çekebilir: TSH nedir? TSH değeri kaç olmalı?

RDW-SD nedir?

Ne şikayetle olursa olsun hastaneye gittiğimizde uzmanların mutlaka sonuçlarını görmek istediği kan testlerinden biri RDW-SD testi. Genellikle anemi yani kansızlık teşhisinin konması için istenen RDW-SD kan testi sonuçları tek başına tanı koymak için yeterli olmayabilir. RDW-SD ve RDW-CV testi birlikte kontrol edilen kan testleridir. RDW-SD açılımı Red Cell Distribution Width şeklindedir. Bu iki testin farkı da burada başlıyor. Bu testlerin sonundaki SD ve CV harfleri ile testin özelliklerini ayırt edebilirsiniz. RDW-SD anlamı Eritrosit Dağılım Genişliği olarak tanımlanabilir ve insan sağlığı için önemli bir testtir. Eritrosit vücuttaki kırmızı kan hücrelerini temsil eder. Buna bağlı olarak bu testte kırmızı kan hücresi dağılımı ve genişliğinin yanı sıra hacmi ve büyüklüğü de ölçülür. Kısada RDW-SD testi için Standart Sapma diyebiliriz. Yani RDW-SD testindeki SD açılımı Standard Deviation şeklindedir.

RDW-SD değeri kaç olmalı?

Sağlıklı insan vücudu sürekli olarak kan hücreleri üretir ve sabit bir hız ile bu hücreleri kandan uzaklaştırır. Genç ve henüz olgunlaşmayan kırmızı kan hücreleri, olgunlaşan kırmızı kan hücrelerine oranla daha geniştir. Bu hücrelerin büyüklükleri, hacimleri ve miktarları yapılan testler sayesinde tahmin edilebiliyor. Kırmızı kan hücrelerindeki büyük hacimsel değişimlerin tümüne RDW deniyor. Bu değişimlere göre de RDW yüksekliği veya RDW düşüklüğü tanısı konuluyor. Tam olarak doğru tanının konması için hem RDW-SD hem de RDW-CV testi yapılması gerekiyor. Çünkü RDW-SD sadece alyuvarların yani kırmızı kan hücrelerinin kandaki genişlik değerini gösteriyor. Tam kan sayımı olarak bilinen hemogram testleri içerisinde yer alan RDW-SD değeri çalışılan laboratuvar ve cihazlarına göre değişiklik gösterse de ortalama olarak normal değerler 29- 46 fL şeklindedir. Ancak söylediğimiz gibi tanıları koymak için tek başına RDW-SD testi yeterli değil. MCV testi de RDW testlerine ek olarak istenen testler arasında yer alıyor.

RDW-SD yüksekliği nedir?

Unutkanlık, baş dönmesi, halsizlik gibi şikayetler ile kendini gösteren RDW yüksekliği yapılan çeşitli kan testleri ile belirlenebiliyor. RDW-SD yüksekliği alyuvar yani kırmızı kan hücrelerinin farklı boyutlarda olması ve sayıca fazla olması RDW yüksekliği anlamına geliyor. Yani temel olarak bu testlerde RDW-SD yüksek olması genç ve olgunlaşmamış kırmızı kan hücrelerindeki büyük hacimsel değişimler ile alakalı diyebiliriz. RDW-SD kan değeri yüksekliği kadınlarda ve erkeklerde değişebildiği gibi bebekler için de değişkenlik gösterir. Bebeklerde RDW-SD yüksekliği bazen ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. RDW-SD yüksekliği ne anlama gelir? Eğer vücudunuz yeterince normal kırmızı kan hücresi üretmiyorsa ve ürettiği hücreler de normalden büyük ise (hacimleri arasında büyük fark varsa) buna RDW-SD yüksekliği denir.

RDW-SD belirtileri nelerdir?

Genellikle anemi yani kansızlık tanısı için istenen RDW kan testleri aynı zamanda diyabet hastalarının takibi için de kullanılıyor. Çeşitli şikayetlerle uzmanlara başvuran hastalarda en sık görülen şikayetler baş dönmesi, halsizlik ve unutkanlık oluyor. Bu şikayetler dışında RDW-SD yüksekliği nasıl anlaşılır diye soruyorsanız, aşağıdaki belirtilerden en az üçü sizde varsa bir dahiliye uzmanına başvurmanızda fayda var.

• Uzun süreli yorgunluk ve bitkinlik hissi
• Nefes darlığı ve göğüs ağrısı
• Soluk ve donuk cilt rengi
• Saç dökülmesi
• Ellerde ve ayaklarda soğukluk ve uyuşmalar
• Sarılık
• Dilde kızarıklık

RDW-SD sonuçlarının yüksek olması, var olan bir sağlık sorununuza bağlı olarak da gelişebilir, şiddeti ve süresi değişkenlik gösterebilir. Aynı zamanda RDW-SD yüksekliği hamilelikte oluşan hormon değişimlerinden kaynaklı olarak sıkça rastlanan sorunlardan biridir. Peki RDW-SD yüksekliği neyi gösterir? Bu değerlerin yükselmemesi, normal değerler arasında seyretmesi için neler yapılmalı daha detaylı göz atalım. 

RDW-SD yüksekliği neden olur?

Özellikle ilerlemiş ve ağır seyreden kan hastalıklarının sebep olduğu kan değerindeki bozulmalar RDW-SD değerini yükseltebilir. Hemen hepimizin başına gelebilen ve hatta halsizlik, unutkanlık, saç dökülmesi şikayetiyle uzmanlara başvuran kişilerin %90’ında RDW yüksekliği görülüyor. Çünkü B12 vitamini eksikliği de RDW-SD yüksekliğine neden olabiliyor. RDW-SD yüksekliğine neden olan diğer hastalıklar aşağıdaki gibidir.

• Demir eksikliği,
• Kronik akciğer hastalığı
• Kemik iliği hastalıkları (özellikle de MDS)
• Folik asit eksikliği,
• İmmün hemolitik anemi,
• Sitoksik kemoterapi,
• Herediter sferositoz

RDW-SD yüksekliği nasıl düşürülür?

RDW-SD değerleri yüksek çıkan hastalar için uzmanlar doğru tanı konduktan sonra tedavi adımına geçerler. RDW-SD nedenleri dolayısıyla çeşitli şekillerde ve hızda yükselebilir. Bu yüzden uzmanların da tanı ve tedavisi bu şekilde ilerler. RDW-SD değerini düşürmek için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunuyor. Eğer RDW-SD değerleriniz B12 veya folat eksikliğinden kaynaklı olarak ortaya çıkmışsa gıda takviyeleri ile RDW yüksekliğini düşürmek mümkün. RDW değerini düşürmek için B12 değerinin yükselmesi gerekir. Bunun için kırmızı etin yanı sıra balık, yengeç, ıstakoz gibi deniz ürünleri tüketilmelidir. Bunların yanı sıra;

• brüksel lahanası
• brokoli
• badem
• keten tohumu
• fasulye
• bezelye
• avokado
• havuç

gibi besinler de folat dengesi için oldukça önemli besinlerdir ve mutlaka bol bol tüketilmelidir. Ancak farklı bir hastalık nedeniyle ortaya çıkan RDW-SD yüksekliğinde farklı tıbbi yöntemler ile uzmanın önerileri doğrultusunda hareket edilmelidir. Her koşulda bol sıvı alımı ve düşük yoğunlukta egzersizler düzenli şekilde yapılmalı ve aksatmamaya özen gösterilmelidir.

RDW-SD düşüklüğü nedir?

Normal yüzde değerleri %11-15 fL şeklinde olan RDW değeri sonucunuz eğer %10,5’ten daha düşük ise buna RDW düşüklüğü denir. RDW-SD yüksekliğinde olduğu gibi RDW düşüklüğünde de en yaygın neden anemidir. RDW-SD yüksekliğinin aksine alyuvar yani kırmızı kan hücrelerinin sayıca az olması RDW değeri düşüklüğü anlamına geliyor. Vücutta alyuvarların eksik ve yetersiz kalması sonucunda makrosit anemi gelişir. Bu da test sonuçlarında düşük RDW değerleri ile karşımıza çıkar. Bu anemi tipinde alyuvarlar oldukça büyük boyutlara sahip durumdadırlar. Mikrosit anemi de RDW-SD düşüklüğüne neden olabilir. Bu anemi de kırmızı kan hücreleri küçük boyuttadırlar. Kısaca kronik anemiler ve ciddi kan kayıpları RDW düşüklüğüne sebep olabilir. Ancak tabi ki tek başına RDW testi de anemi ve diğer tanılar için yeterli değildir. RDW-SD kan değeri düşüklüğü aynı RDW-SD yüksekliğindeki gibi çeşitli nedenlerden dolayı meydana gelebilir.

RDW-SD düşüklüğü belirtileri nelerdir?

Aynı RDW yüksekliğinde olduğu gibi RDW düşüklüğü belirtileri de nedenlerinden kaynaklı olarak seyri ve şiddeti değişkenlik gösterebilir. Yorgunluk ve iştahsızlık başta olmak üzere çeşitli belirtiler ile karşımıza çıkan RDW-SD değeri düşüklüğü tedavi edilmediğinde ciddi sorunlara yol açabilir.

• Bitkinlik
• Nefes darlığı
• Soluk ten rengi
• İshal
• Mide bulantısı
• Kalp çarpıntısı

Bu belirtiler bazı kalp rahatsızlıkları ve karaciğer fonksiyonlarında bozulmalarında habercisi olabilir. Bu yüzden ertelenmemesi gereken bir durum olan RDW düşüklüğü belirtilerini siz de kendinizde gözlemliyorsanız bir dahiliye uzmanına görünmelisiniz. RDW testlerinin yanı sıra MCV kan değerleri de göz önünde tutularak bir tedavi süreci başlatılacaktır. Peki RDW-SD düşüklüğü neyi gösterir?

RDW-SD düşüklüğü neden olur?

Eklem iltihaplanmaları, kronik aneminin yanı sıra çeşitli vitamin eksikleri sonucunda da meydana gelen RDW-SD düşüklüğü ciddi kan kayıplarından dolayı da kaynaklanabilir. RDW değerleri MCV değerleri le birlikte değerlendirilen testler olduğu için tanısı bu iki teste göre konulur. Eğer MCV değerleriniz düşük ancak RDW değerleriniz normalse kronik böbrek hastalıklarının neden olduğu anemiler, MCV değeriniz yüksek ancak RDW değeriniz normalse aplastik anemi kaynaklı kırmızı kan hücrelerinizin hacmi düşmüş olabilir.

• B6 vitamin eksikliği
• Demir eksikliği kaynaklı anemi
• Talasemi
• Hemoglobin E hastalığı

RDW değerleriniz normal olsa dahi düşük olan MCV değerleri bir süre sonra RDW düşüklüğüne neden olabilir.

RDW-SD düşüklüğü nasıl yükseltilir?

RDW-SD değeri düşük çıkan hastalar için uzmanlar uygun tanı ve tedavi yöntemi uygulanır. Verilen takviye ilaçlar aksatılmadan doktor gözetiminde mutlaka kullanılmalıdır. RDW-SD değeri düşüklüğü nedenine göre tedavi uygulandığında kısa sürede sonuç almanız mümkün. Ancak evde siz de bazı hususlara dikkat ederek tedavi sürecinize destek olabilirsiniz.

• Öncelikle alkol ve sigara tüketiyorsanız mümkünse bırakılmalı, değilse sınırlandırılmalıdır.
• Demir içeren; kırmızı veya beyaz et, taze ve kuru meyveler, yumurta ve yeşil yapraklı sebzeler bolca tüketilmelidir.
• B6 vitamini içeren; kuru baklagiller özellikle de nohut, havuç, ıspanak, bezelye, tatlı patates, karnabahar, muz ve avokado tüketimine özen gösterilmelidir.
• Fazla kalsiyum tüketimi sınırlandırılmalıdır.

Kaynak: Cemre

Kan tahlilinde yazan RDW-SD nedir? RDW-SD aralığı kaç olmalı? Hakkında S.S.S.